Hverjir eru sáttmálarnir í Biblíunni?

Svaraðu
Biblían talar um sjö mismunandi sáttmála, þar af fjóra (Abrahamic, Palestínu, Mosaic, Davidic) sem Guð gerði við Ísraelsþjóðina. Af þessum fjórum eru þrír skilyrðislausir í eðli sínu; það er, burtséð frá hlýðni eða óhlýðni Ísraels, mun Guð samt uppfylla þessa sáttmála við Ísrael. Einn sáttmálanna, Mósaíksáttmálinn, er skilyrtur í eðli sínu. Það er, þessi sáttmáli mun færa annað hvort blessun eða bölvun, allt eftir hlýðni eða óhlýðni Ísraels. Þrír sáttmálanna (Adamic, Noahic, New) eru gerðir á milli Guðs og mannkyns almennt og takmarkast ekki við Ísraelsþjóðina.
Hugsa má um Adamssáttmálann í tveimur hlutum: Eden sáttmálanum (sakleysi) og Adamssáttmálann (náð) (1. Mósebók 3:16-19). Eden sáttmálann er að finna í 1. Mósebók 1:26-30; 2:16-17. Edensáttmálinn lýsti ábyrgð mannsins gagnvart sköpuninni og fyrirskipun Guðs varðandi tré þekkingar góðs og ills. Adamssáttmálinn innihélt þær bölvun sem kveðnar voru yfir mannkyninu fyrir synd Adams og Evu, sem og ráðstöfun Guðs fyrir þá synd (1. Mósebók 3:15).
Nóasáttmáli var skilyrðislaus sáttmáli milli Guðs og Nóa (sérstaklega) og mannkyns (almennt). Eftir flóðið lofaði Guð mannkyninu að hann myndi aldrei aftur eyða öllu lífi á jörðinni með flóði (sjá 1. Mósebók 9. kafla). Guð gaf regnbogann sem tákn sáttmálans, loforð um að öll jörðin myndi aldrei aftur flæða yfir og áminningu um að Guð getur og mun dæma synd (2. Pétursbréf 2:5).
Abrahamssáttmáli (1. Mósebók 12:1-3, 6-7; 13:14-17; 15; 17:1-14; 22:15-18). Í þessum sáttmála lofaði Guð Abraham mörgu. Hann lofaði persónulega því að hann myndi gera nafn Abrahams mikið (1. Mósebók 12:2), að Abraham myndi eignast marga líkamlega afkomendur (1. Mósebók 13:16) og að hann myndi verða faðir fjölda þjóða (1. Mósebók 17:4-5). ). Guð gaf líka loforð um þjóð sem heitir Ísrael. Reyndar eru landfræðileg mörk Abrahamssáttmálans sett fram oftar en einu sinni í 1. Mósebók (12:7; 13:14-15; 15:18-21). Annað ákvæði í Abrahamssáttmálanum er að fjölskyldur heimsins verði blessaðar í gegnum líkamlega ætt Abrahams (1. Mósebók 12:3; 22:18). Þetta er tilvísun í Messías, sem myndi koma af ætt Abrahams.
Palestínusáttmáli (5. Mósebók 30:1-10). Palestínusáttmálinn, eða landssáttmálinn, eykur landþáttinn sem var lýst ítarlega í Abrahamssáttmálanum. Samkvæmt skilmálum þessa sáttmála, ef fólkið óhlýðnaðist, myndi Guð láta það tvístrast um heiminn (5. Mósebók 30:3-4), en hann myndi að lokum endurreisa þjóðina (vers 5). Þegar þjóðin er endurreist, þá munu þeir hlýða honum fullkomlega (vers 8), og Guð mun láta þeim dafna (vers 9).
Mósaíksáttmáli (5. Mósebók 11; o.fl.). Móse sáttmálinn var skilyrtur sáttmáli sem annað hvort færði beinni blessun Guðs fyrir hlýðni eða beinni bölvun Guðs fyrir óhlýðni yfir Ísraelsþjóðina. Hluti af Móse sáttmálanum voru boðorðin tíu (2. Mósebók 20) og restin af lögmálinu, sem innihélt yfir 600 boðorð — um það bil 300 jákvæð og 300 neikvæð. Sögubækur Gamla testamentisins (Jósúa–Ester) lýsa því hvernig Ísrael tókst að hlýða lögmálinu eða hvernig Ísrael mistókst hrapallega í að hlýða lögmálinu. 5. Mósebók 11:26-28 útlistar blessun/bölvun mótíf.
Davíðssáttmáli (2. Samúelsbók 7:8-16). Davíðssáttmálinn eykur sæðisþátt Abrahamssáttmálans. Loforðin til Davíðs í þessum kafla eru mikilvæg. Guð lofaði að ætt Davíðs myndi vara að eilífu og að ríki hans myndi aldrei líða undir lok varanlega (vers 16). Augljóslega hefur Davíðshásæti ekki verið á sínum stað alltaf. Það mun þó koma tími þegar einhver af ætt Davíðs mun aftur setjast í hásætið og ríkja sem konungur. Þessi framtíðarkonungur er Jesús (Lúk 1:32-33).
Nýr sáttmáli (Jeremía 31:31-34). Nýi sáttmálinn er sáttmáli sem fyrst var gerður við Ísraelsþjóðina og að lokum við allt mannkyn. Í nýja sáttmálanum lofar Guð að fyrirgefa synd og það verður alhliða þekking á Drottni. Jesús Kristur kom til að uppfylla lögmál Móse (Matt 5:17) og skapa nýjan sáttmála milli Guðs og fólks hans. Nú þegar við erum undir nýja sáttmálanum geta bæði Gyðingar og heiðingjar verið lausir við refsingu lögmálsins. Okkur er nú gefið tækifæri til að fá hjálpræði sem ókeypis gjöf (Efesusbréfið 2:8-9).
Innan umfjöllunar um biblíusáttmálana eru nokkur atriði sem kristnir menn eru ekki sammála um. Í fyrsta lagi halda sumir kristnir menn að allir sáttmálarnir séu skilyrtir í eðli sínu. Ef sáttmálarnir eru skilyrtir, þá mistókst Ísrael hrapallega að uppfylla þá. Aðrir telja að skilyrðislausu sáttmálarnir eigi enn eftir að uppfyllast að fullu og, óháð óhlýðni Ísraels, muni þeir koma til framkvæmda einhvern tíma í framtíðinni. Í öðru lagi, hvernig tengist kirkja Jesú Krists sáttmálana? Sumir trúa því að kirkjan uppfylli sáttmálana og Guð muni aldrei takast á við Ísrael aftur. Þetta er kallað afleysingarguðfræði og hefur litlar ritningarlegar sannanir. Aðrir telja að kirkjan muni í upphafi eða að hluta uppfylla þessa sáttmála. Þó að mörg loforðin gagnvart Ísrael séu enn í framtíðinni, telja margir að kirkjan taki þátt í sáttmálanum á einhvern hátt. Aðrir telja að sáttmálarnir séu fyrir Ísrael og fyrir Ísrael eina og að kirkjan eigi engan þátt í þessum sáttmálum.